Masai-landsbyen Nanyogie

Denne veka reiste eg opp til Nanyogie, ein masailandsby, tre timar med buss mot Moshi. Planen var å først ta daladala til byen, så lokal buss, for deretter å bli henta av ein bil som skulle kjøra oss inn til landsbyen. Det var meg, fem andre norske sjukepleiarstudentar, ein av masaiane her frå TICC (Mathayo som skulle heim på ferie) og ei masaijente (Margaret) som bur her i byen som skulle vera guiden vår. Då me gjekk av bussen fekk eg beskjed av Mathayo og Margaret at eg måtte kjøpa olja før me reiste vidare. Dei klarte ikkje å forklara kvifor eg skulle kjøpa det, og eg kjende eg blei litt irritert fordi eg måtte legga ut for noko ingen av oss visste på førehand me "måtte" ha. Medan eg stod utanfor ei bod saman med Mathayo og Margaret for å kjøpa denne olja, kjørte bilen med dei andre norske av gårde. Eg antok dei kun skulle kjøra rett rundt hjørnet av bygningen, men då olja var betalt, var det ingen bil der. Ei lita stund kjende eg meg litt forlatt - aleine, kvit, jente - på ein ny plass med folk rundt meg som kikka nok til at eg forstod det ikkje var så ofte kvite på besøk. Mathayo fortalte bilen hadde kjørt og at me måtte ta ein anna bil. Deretter kom han på det engelske ordet for motorsykkel og sa me måtte ta ein slik i staden for. Så eg senka skuldrene, venta på pikipikien (motorsykkelen), og tok kikka tilbake på folka som kikka på meg. Medan eg skulle kjøpa denne olja, hadde eg forresten ei kulturoppleving som fortalte meg eg var ein ny plass og blandt ei ny gruppe folk eg ikkje hadde erfaring med. Då me gjekk bortover veien, eg og Margaret, traff ho på kjentsfolk, ein eldre mann, og helsa med å bøya hovudet for at mannen skulle ta ho på hovudet. "Hmm, det har eg aldri sett før". Litt usikker, bøyde eg hovudet eg og, men berre halvegs, for å kikka litt opp samtidig for å sjekka om eg oppførte meg som blei forventa av meg. Det endte med at eg bøyde overkroppen, kikka opp, og tok mannen i handa i staden for - med eit litt fjålsete smil :) Ein kan ikkje vita alt om kulturar før ein har opplevd dei!

I alle fall, pikipikien (motorsykkelen) kom, og eg og Margaret tok ein saman, og Mathayo kom etter på ein eigen. Me tok igjen dei i bilen, og kom fram før dei. For ein herleg tur! Eg, mellom to afrikanarar, på ein motorsykkel og fin natur med rød jord og akasietre over alt. Der pikipikien stoppa, måtte me gå den siste biten, og sekkane med rundt 12 liter vatn i tillegg til mat for fem dagar, måtte bærast over ei bru som var meir open enn tett - over elva med krokodillar i. Det var mange av dei lokale som hadde møtt opp for å ønska oss velkommen og hjelpa oss å bera, og me kom etter nokre få minuttars gåtur fram til der me skulle sova. Ei innheining av greiner frå tornebuskar med fire hytter på tomta. To av dei skulle me seks nordmenn bruka. Det var jorhytter der eg på det høgaste kunne stå, og der me låg på stråmatter i lakenposer. Tomta var full av folk, som eg først etterpå skjøna at ikkje høyrde til der, men kun var komne for å helsa på dei nye som skulle vera nokre dagar i landsbyen deira.

I tidlegare innleg har eg fortalt litt om masaiane fordi eg støtt og stadig treffer på dei her i Tanga. Vaktane me har her på TICC er masaiar, og generelt er masiar eit respektert (og kanskje frykta) folkeslag. Før måtte menna ha drept ei løva før dei kunne gifte seg, men det gjeld ikkje no lengre. Masaiane er modige og er kun redd for ein ting - vatn. For å fortelja litt meir har dei eit eiget språk, kimasai, og er opprinneleg nomadar. No bur dei i ro i fleire månadar av året, men flytter på seg i peridar når dyra ikkje har mat. Hovudsakleg har dei kyr, geiter og sauer, men verken kyra eller sauene ser norske ut. Forskjellen mellom geitene og sauene er at geitene har halen opp, og sauene halen ned. Sauene har nemleg ikkje den stor ulldotten rundt magen som i Noreg, dei er heller litt generelt "ullete" og har ein tjukk, brei hale. Det blir sagt at masaiane drikk blod og melk, men det fekk me ikkje sjå. Dei drikk i alle fall vanleg melk og et både ris og chapati (ei slags potetlefse). I barnehagealder får alle masaiar brent ein ring i kvart kinn, og det blir sagt det er status å ha tydlege ringar som eit teikn på at ein tåler smerte bra. Ellers er mange masaiar kristne, dei går i kyrkja, trur på Jesus og tar Gud med i kvardagen. Likvel er det vanleg at menna kan ha meir enn ei kone. Etter spesielle reglar med stokk utanfor hytta og ein bortreist mann, kan også konene ha fleire menn, men då ikkje som inngår i ekteskapet og berre til mannen er tilbake. Kjem mannen tilbake og det er ein stokk utanfor hytta må han vente til morgonen med å gå inn. Dette medfører jo at mine barn fort blir dine barn, men det er dei ikkje så nøye på. Har kona til ein mann blitt gravid vil ektemannen automatisk bli far til barnet, uavhengig om mannen er biologisk far eller ikkje. Kanskje ikkje så rart om eit barn ligner meir på naboen enn mannen til mora?

Me reiste opp på mandagen, var i praksis i tre dagar, og reiste tilbake fredag morgon. Praksisen var på ein klinikk med ein lege og ein sjukepleiar. Legen var kjempeflink, hyggeleg, flink i engelsk, audmjuk og villig til å læra bort. Det einaste var at ein ikkje kunne ta nokon blodprøver eller andre testar som gjorde at all diagnostisering var basert på klinisk undersøking (kva seier pasienten, kva ser legen). Dette gjorde at sikkert fleire fekk tablettar enn nødvendig og antageleg at fleire blei feildiagnostisert. Nokon måtte vidaresendast til eit sjukehus for å undersøkast vidare, men mange blei kun diagnostisert hos legen. Me fekk sjå mange forskjellige pasientar - brukket ribbebein, abcess i ryggen, gravide og folk med malaria. Masaiane har verkeleg høg smerteterskel!
Ellers var me på besøk hos Margaret og fekk middag der (ris), dansa med masiane eine kvelden (dei danser med skuldrene!), melka geiter og såg vaksinering av kuer. Mange erfaringar og inntrykk. Fleire enn kva som er lett å få ned strukturert her. Dei minste ungane byrja å grina kvar gong me kvite nerma oss. Fælt for dei, men i grunn litt morsomt for oss.